Türkiye’nin göz bebeği firması TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRJET jet eğitim ve hafif taarruz uçağı envanterdeki T-38 jet eğitim uçaklarının, F-5 akrobasi uçaklarının yerini alacak olup; aynı zamanda F-16’ların yükünü hafifletmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda ne kadar Hürjet’e ihtiyacımız var? Kaba bir hesap yapalım.
1) Envanterde halihazırda kullanmakta olduğumuz T-38 jet sayımız 60 adet civarı. Hava kuvvetlerinin öneminin giderek arttığını, gelecekte MMU ile beraber pilot ihtiyacımızın artacağını ve Türkiye’nin büyüme odaklı olduğunu düşündüğümüzde en az 65-70 adetlik bir sipariş bunun için verilecektir.
2) Türk Yıldızları akrobasi ekibinin aktif olarak kullandığı NF-5A sayısı 10 adet, NF-5B sayısı 6 adettir. Toplam 16 uçaktan oluşan gösteri ekibimiz için de yaklaşık 20 adetlik bir sipariş verilmesi muhtemeldir.
3) Tüm bunların dışında gövde ömürleri eskiyen F-16’larımızın üstündeki yükü azaltmak için ekstra bir filo -20 adet- sipariş verilebilir. Bu sayede devriye/keşif/terör operasyonu gibi görevler Hürjet ile yapılabilir. Akıncı ve Aksungur gibi platformlar yüksek faydalı yük taşıyabilseler de, terör operasyonlarında hızlı müdahale de gereklidir. Ek olarak acil önleme veya acil keşif görevlerinde Aksungur veya Akıncı yetersiz kalacaktır.
4) Bir ihtimal 401. Test Filo da 1-2 adetlik uçak isteyebilir.
Toplam olarak baktığımızda: 70+20+20= 110 adet “en az” ihtiyaç olduğunu söyleyebiliriz. Siparişin tek seferde değil, parça parça verilmesi muhtemel. Bu rakam az gözükebilir ancak dünya genelinde “modern jet eğitim” uçağı modelinin az sayıda olduğunu ve pek çok hava kuvvetlerinin günümüzde ve gelecekte ihtiyaç duyacağını hatırlatmak isterim. Keza gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkeler için ana muharip jetler çok maliyetli olacağından HÜRJET bu segmentteki ülkeler için gayet yeterli işler çıkarabilecek kapasiteye sahiptir. Oldukça geniş bir pazara hitap ediyor. Kısacası Türkiye olarak bu uçağın pazarlamasını ve reklamını iyi yapmamız gerek. Özetlersek yurt içi sipariş sayımız Türkiye ekonomisini de düşündüğümüz zaman en az 100, en çok 130-140 olacaktır.
Bu tarz jet eğitim ve hafif taarruz uçaklarının birim maliyetleri 15-25 milyon dolar arasındadır. Tamamen farazi olarak Hürjet’in birim maliyetini 17 milyon dolar varsayalım. İhracat satış fiyatı da uçak başına 5 milyon dolar net kar ile 22 milyon dolar olsun. Böylelikle yurt dışından birkaç ülkeden gelecek toplam 100 adetlik bir uçak siparişi senaryosunda, salt uçak satış tutarı 2.2 milyar dolar oluyor. Bunun üzerine yedek parça, eğitim ve lojistik kalemlerini de eklediğimiz zaman yaklaşık 2.5 milyar dolar toplam satış tutarı elde edebiliyoruz. Türkiye’nin 2019 yılı tüm savunma ve havacılık ihracatının 2.7 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde Hürjet ihracatının önemi daha iyi anlaşılıyor.
Ancak ihracattan söz etmişken motordan bahsetmemek olmaz. Son yıllarda Altay tankında ve T-129 Atak helikopterinde yaşadığımız yurt dışı kaynaklı motor sıkıntıları malumunuz.
Akıllardaki soru: “Türkiye Hürjet’i ihraç ederken sorun çıkacak mı?”
HÜRJET uçağımızda Eurojet EJ200 motoru kullanılması planlanmaktadır. Motor 20 Bin lbf güce ulaşabilmekte ve 990 kg boş ağırlığa sahiptir. Bu motor Eurofighter Typhoon için tasarlanmıştır. Motoru üretmek için 4 Avrupa ülkesi 1986 yılında Almanya merkezli “EuroJet Turbo GmbH” adında bir konsorsiyum kurdu. Şirketteki ortaklık dereceleri aşağıdadır:
-İngiliz Rolls Royce %33
-Alman MTU Aero %33
-İtalyan Fiat Avio %21
-İspanyol ITP %13
Açıkçası İspanya ve İtalya ile bir sıkıntı yaşayacağımızı düşünmüyoruz ancak Almanya’nın sıkıntı çıkartma ihtimali yüksek.
Hürjet hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak ve uçağımızın global pazardaki potansiyelini anlamak için şu yazımıza bakabilirsiniz: HÜRJET RAKİPLERİNE GÖRE NE DURUMDA?
Yorum Ekle